Türkçe ulusal diller [değiştir]
Türkiye Türkçesi, Azerice, Türkmence, Kazakça, Kırgızca ve Özbekçe, ülkelerinin ulusal dilidir. Bunun yanında bazı özerk Türk Cumhuriyetlerinde ve bölgelerinde resmi dil olarak geçenler vardır: Çuvaşça, Kumıkça, Karaçay-Balkarcası, Tatarca, Başkırca, Yakutça, Çakasça, Tuva, Altayca ve Çin'de Uygurca.
Ülkelere göre Türk dilleri [değiştir]
Türk dilleri Avrupa'nın ve Asya'nın otuz ülkesinde konuşulur. Tablo alt gruplara ayrılmıştır ve sayılar sadece ana dili olarak konuşanları göstermektedir.
|
Grup ve dilleri
|
Konuşanların
sayısı
|
Konuşulduğu ülkeler
|
|
OGUR ya da BOLGAR grubu
|
|
Çuvaşça
|
1,8 milyon
|
Rusya (Çuvaşistan) 1,8 milyon, Kazakistan 22.000
|
|
KIPÇAK grubu
|
|
Karaimce
|
ölmek üzere
|
Litvanya 20, Ukrayna <10, Polonya <10
|
|
Kumukça
|
280.000
|
Rusya (Dağıstan)
|
|
Karaçay-balkarça
|
250.000
|
Rusya (Karaçay-Çerkezye, Kabardino-Balkarien)
|
|
Kırım-Tatarcası
|
500.000
|
Ukrayna 200.000, Özbekistan 190.000, Kırgızistan 40.000
|
|
Tatarca
|
6,5 milyon
|
Rusya 5.500.000 Özbekistan 470.000, Kazakistan 330.000, Kırgızistan 70.000,
Tacikistan 80.000, Türkmenistan 50.000, Ukrayna 90.000, Azerbeycan 30.000
etnik olarak Tatarlar: 6,6 milyon
|
|
Başkırca
|
1,8 milyon
|
Rusya 1,7 milyon, Özbekistan 35.000, Kazakistan 20.000
|
|
Nogayca
|
70.000
|
Rusya (Kuzeykafkas)
|
|
Karakalpakça
|
400.000
|
Özbekistan
|
|
Kazakça
|
11 milyon
|
Kazakistan 8 milyon, Çin 1 milyon, Özbekistan 800.000, Rusya 650.000, Moğolistan 100.000
|
|
Kırgızca
|
3,7 milyon
|
Kırgızistan 3,3 milyon, Özbekistan 200.000, Çin 200.000
|
|
OĞUZ grubu
|
|
Türkçe (Türkiye Türkçesi)
|
76 milyon
|
Türkiye 70 milyon, Balkan 2,5 milyon, Kıbrıs 180.000, Rusya 300.000,
Almanya 2,5 milyon, batı ve orta Avrupa 700.000
|
|
Gagavuzca
|
330.000
|
Moldavya 170.000, Balkan 130.000, Ukrayna 20.000, Bulgaristan 10.000
|
|
Azerice
|
30 milyon
|
Iran 20 milyon, Azerbeycan 8 milyon, Türkiye 500.000, Irak 500.000, Rusya 350.000,
Gürcistan 300.000, Ermenistan 200.000
|
|
Türkmence
|
6,8 milyon
|
Türkmenistan 3,8 milyon, Iran 2 milyon, Afganistan 500.000, Irak 250.000, Özbekistan 250.000
|
|
Horasan-Türkçesi
|
400.000
|
Iran ( Horasan ili)
|
|
Kaşgayca
|
1,5 milyon
|
Iran (Fars, Kuzistan illeri)
|
|
Aynallu
|
7.000
|
Iran (Markazi, Ardebil ve Zanjan illeri)
|
|
Afşarca
|
300.000
|
Afganistan (Kabul, Herat), Kuzeydoğu-Iran
|
|
Şalarca
|
55.000
|
Çin (Qinghay ve Gansu illeri)
|
|
UYGUR grubu
|
|
Özbekçe
|
24 milyon
|
Özbekistan 20 milyon, Afganistan 1,5 milyon, Tacikistan 1 milyon, Kırgızistan 750.000,
Kazakistan 400.000, Türkmenistan 300.000
|
|
Uygurca
|
28 milyon
|
Çin (Sincan Uygur Özerk Bölgesi ya da Doğu Türkistan) 27,2 milyon, Kırgızistan 500.000, Kazakistan 300.000
|
|
Yugurca
|
5.000
|
Çin (Gansu ili)
|
|
Aynu (Türk dili) (Japon kavimi Aynu ile ilgisi yoktur)
|
7.000
|
Çin (Sincan Uygur Özerk Bölgesi)
|
|
SİBİRYA grubu
|
|
Yakutça
|
360.000
|
Rusya (Yakutistan Özerk Bölgesi)
|
|
Dolganca
|
5.000
|
Rusya (Taymir Özerk Bölgesi)
|
|
Tuvince
|
200.000
|
Rusya (Tuva Özerk Bölgesi) 170.000, Moğolistan 30.000
|
|
Tofalarca
|
ölmek üzere †
|
Rusya (Tuva Özerk Bölgesi)
|
|
Hakasça
|
65.000
|
Rusya (Hakasya Özerk Bölgesi)
|
|
Altayca
|
50.000
|
Rusya, Altay Özerk Bölgesi)
|
|
Şorca
|
10.000
|
Rusya, Altay Özerk Bölgesi
|
|
Çulimce
|
2.500
|
Rusya, Kuzey Altay Özerk Bölgesi)
|
|
ARGU grubu
|
|
Halaçca
|
42.000
|
İran (merkez il, Kom ve Arak arasında)
|
|
TOPLAM
|
169.438.500
|
|
|
