Çuvaş Türk Lehçesi ve Edebiyatı Anabilim Dalında Çuvaş Türklerinin dili, edebiyatı, tarihi ve kültürü öğretilmektedir.

Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümünde, kurulduğu yıldan itibaren öğretim yıllarına ve dönemlerine yayılmış olarak; Güneybatı lehçe grubundan Azerbaycan, Türkmen, Gagauz, Halac ve Horasan lehçeleri, Güneydoğu lehçe grubundan Özbek ve Uygur lehçeleri, ayrıca Salar ve Sarı Uygur lehçeleri de, Kuzeybatı lehçe grubundan Tatar, Başkurt, Kazak, Kırgız lehçeleri, ayrıca Karaçay-Malkar, Kumuk, Nogay, Karayim lehçeleri de, Kuzeydoğu lehçe grubundan Altay, Tuva, Hakas, Saha, Şor lehçeleri öğretilmiştir.

Bu lehçeler bu güne kadar lisans ve lisans-üstü düzeydeki öğrencilere bunları kendi ana dilleri olarak konuşan ve dil bilimi alanında uzmanlaşmış Saha, Tuva, Kazak, Kırgız, Özbek, Uygur, Başkurt, Tatar gibi yerinden elemanlar vasıtasıyla öğretilmiştir.

Şu anda Bölümümüzde Türkmen, Özbek, Uygur, dönüşümlü olarak Kırgız ve Kazak, Tatar ve Başkurt, Hakas ve Altay, Tuva ve Saha lehçeleri ile Karaçay - Malkar lehçesi alan uzmanları vasıtasıyla öğretilmektedir.

Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümü 1992 - 1993 öğretim yılından başlayarak hem lisans hem de lisans-üstü düzeyde öğrenci almaktadır. Bölüm ilk lisans mezunlarını 1996 yılında vermiştir.

Çağdaş Türk dili alanı, Balkanlardan Büyük Okyanusa, Kuzey Buz Denizinden Tibet'e kadar uzanan yaklaşık on bir milyon kilometre karelik geniş bir alandır. Hem tarihî akışı içinde dilin kendi tabiatından kaynaklanan değişmeler hem de coğrafya, farklı sosyo - kültürel çevrelerle ilişki vb. dış faktörlerle Türk dili, bütün dillerde olduğu gibi bir yandan değişmiş, bir yandan da kollara, diyalektlere ayrılmıştır. Diyalekt farklılıklarının derecesinin 20. yüzyıl öncesi dil tarihinde önemli olduğunu söylemek oldukça güçtür. Ancak bu durumun, bugün de devam ettiğini dile getirmek gerçeği tam yansıtmaz. 20. yüzyıl Türk dili alanı dışarıdan şuurlu dil planlamalarına tâbi tutulduğu bir yüzyıldır. Genel Türk dilinin lehçelerini “dil” konumuna getirme yönünde çalışmalar olarak tanımlanabilecek Sovyet dönemi merkezî dil planlaması çalışmaları ve buradan geçerek bu dil planlaması kapsamındaki mahallî uygulamalar 20. yüzyılda Türk lehçeleri arasındaki anlaşılabilirlik oranının düşmesine yol açan önemli dış faktörlerden biri olmuştur. Öte yandan, Rus dilinin bir üst dil olarak bütün sosyo - kültürel ve ekonomik, resmî olarak-olmayarak bütün kurumlarda konuşulması, yazılması, kısaca kullanılması Sovyet alanı Türk dilinin çeşitli lehçelerini konuşanları ana dili kaybı tehlikesiyle karşı karşıya da getirmiş, kısıtlı ana dili kullanımı Türk lehçelerinin tabiî gelişmelerini önlemiştir. Lehçeler arası etkileşimin de ortadan kalkmış olması Türk lehçeleri arasındaki ayrılıkların keskinleşmesine yol açmıştır. Iletişimin bütünüyle Rusçada yapılması da, böylece lehçe ayrılıklarını gösteren özelliklerin farklı lehçe grubu üyeleri tarafından fark edilmesini de önlemiştir. Bugün Türk lehçelerinin büyük bir kısmı devlet dili, yazı dili, edebî dil, edebiyat dili, vb. konumlarında kullanılmaktadır: Azerbaycan, Türkmenistan, Özbekistan, Kazakistan, Kırgızistan Cumhuriyetleri; Rusya Federasyonu içinde Tataristan, Başkurdistan, Çuvaş, Kabartay-Balkar, Karaçay-Çerkes, Dağıstan, Tuva, Saha (Yakut), Altay, Hakas Cumhuriyetlerinde, bu cumhuriyetlerin adıyla aynı adı taşıyan Türk lehçeleri bu sayılan cumhuriyet, bağımsız cumhuriyet ve/veya muhtar cumhuriyetlerde belirtilen statüye sahiptir. Çin Halk Cumhuriyetinde özellikle Doğu Türkistan bölgesinde yaşayan “azınlık millet statüsündeki” Uygur Türklerinin de dil kullanım seviyeleri Sovyet dönemi Türk lehçeleri dil durumuna benzerlik gösterir.

Bölümümüz, bu geniş alan üzerinde bulunan Türk dili konuşurlarının dili, edebiyatı, tarihi, sosyo-kültürel yapıları, uluslar arası ilişkileri konularında interdisipliner bir anlayış içinde eğitim-öğretim vermektedir.